Paratoner Türleri 2

15.10.2019

Yıldırımdan korunmak için geliştirilmiş olan paratonerler, kullanıldıkları yere göre iki şekilde mevcuttur. Bunun amacı da tesise düşmesi muhtemel yıldırım ile çevreye düşmesi muhtemel yıldırıma daha etkili çözüm getirebilmektir. Paratoner türleri iç ve dış olmak üzere ikiye ayrılır. Dış yıldırımlıklar; Franklin çubuğu, kafes yöntemi, erken akım yayıcı paratoner olmak üzere üçe ayrılır. İç yıldırımlıklar ise; B sınıfı, C sınıfı ve D sınıfı olarak yine üçe ayrılır.

Dış paratoner türleri arasında yer alan Franklin çubuğunda, korunmak istenen yüksek binanın ya da heykelin üzerine sivri bir metal çubuk yerleştirilir. Bu şekilde enerji toprağa aktarılır. Genel olarak cami minareleri, kuleler ve bacalarda kullanılır. Faraday Kafesinde ise yıldırımdan korunacak olan bina kesintisiz iletkenler aracılığı ile kafeslenir gibi sarılır. Bu yöntemin dikkat edilmesi gereken kısmı binada sivri uç bırakmadan, her yeri iletken tellerle sarmalamaktır. Aktif paratonerler kuruldukları bölgede dairesel bir koruma sağlayarak, yıldırım düşeceği esnada etkileşime geçer ve engeller. Bir de dünya genelinde canlılara zarar verdiği için yasaklanan paratonerler vardır; radyoaktif paratoner. Bunlar da iyon yükü ile yıldırımı engellemektedir.

Paratoner sistemlerinin kurulma amacı tesise direk düşen yıldırımı önlemektir. Ancak ani aşırı akım değişimleri ve gerilim darbelerine karşı koruma sağlamazlar. Bunun içinde iç yıldırımlıklar kullanılır. Uzman mühendisler tarafından duruma göre ayarlanan iç yıldırımlıklar genel olarak; ana panoya B sınıfı, tali panoya C sınıfı ve cihaz önlerine B sınıfı olarak uygulanır.

 

Etiketler